]> Mike McBride Gary Cramblitt

garycramblitt@comcast.net

Natalie Koning

nat@switch.demon.nl

Vertaler 2000-2006 Michael McBride 2006 Gary Cramblitt &FDLNotice; 2006-04-23 1.5 &kword; is een complete tekstverwerker die ook gebruikt kan worden als eenvoudig desktop-publicatie programma. Het maakt deel uit van de kantoortoepassingensuite &koffice;. Deze documentatie beschrijft &kword; 1.5. KDE KWord KOffice tekstverwerking inleiding &kword; is een volledig WYSIWYG (What You See Is What You Get) tekstverwerkings-/desktop-publicatie-programma. &koffice;toepassingen&kword; maakt deel uit van de &koffice; kantoortoepassingensuite voor de K Desktop Omgeving. Andere toepassingen in deze suite zijn: &kspread; (een rekenbladprogramma) &kpresenter; (een presentatieprogramma) &karbon14; (een vector-tekenprogramma) &kivio; (een stroomdiagramprogramma) &chalk; (een raster-tekenprogramma) &kugar; (een rapportengenerator) &kexi; (Een geïegreerde omgeving voor databases.) &kchart; (een grafiekprogramma) Kplato (een geïntegreerd hulpmiddel voor projectbeheer en planning.) en een eenvoudig geïntegreerd kantoor-werkblad waarmee u uw werk kunt organiseren. Alle &koffice;-toepassingen zijn van de grond af ontworpen om gebruik te maken van de uitgebreide mogelijkheden van &kde;. Daarom ondersteunt &kword;, net als de andere &koffice;-toepassingen, de vele geavanceerde mogelijkheden die men verwacht van een hedendaagse desktop-omgeving. &kword; is een tekstverwerker die gebruikt kan worden als een traditionele tekstverwerker, maar ook als een eenvoudige, maar krachtige desktop-publicatie toepassing. Dit is mogelijk omdat &kword; een op frames georiënteerde tekstverwerker is (dus niet op pagina's georiënteerd zoals o.a. &Microsoft; Word, Word Perfect en Applixware). Op frames georiënteerde tekstverwerkers werken door één of meer frames per pagina te maken. Elk frame werkt als een grens waarbinnen de tekst komt. U kunt exact bepalen waar op de pagina de tekst geplaatst wordt door deze grenzen te verplaatsen en van grootte te veranderen. Wanneer u de frames van grootte verandert, wordt de tekst opnieuw verwerkt om binnen het frame te passen. Knop U kunt twee frames met elkaar verbinden. Wanneer u twee frames verbindt, loopt alle tekst die niet binnen het eerste frame past eenvoudig en automatisch door in het volgende. Knop U kunt praktisch alles in een frame plaatsen. Een frame kan gewoon tekst, maar ook een rekenblad, afbeeldingen, een database-formulier of andere gegevens bevatten. Omdat elke pagina een onbeperkt aantal frames kan bevatten, kunnen documenten er erg ingewikkeld uitzien, terwijl ze toch gemakkelijk te bewerken blijven. In &kword; kunt u ook de mogelijkheden om automatisch regels af te breken benutten. Wanneer u een frame over een ander frame heen plaatst zal de tekst in het onderste frame automatisch om het nieuwe frame heen lopen. Deze aanpassing van de opmaak wordt geheel automatisch uitgevoerd terwijl u de tekst bewerkt. Knop &kword;mogelijkheden &kword; beschikt over dezelfde veelgebruikte mogelijkheden als veel andere tekstverwerkers, maar behoudt toch een eenvoudige interface. Behalve de mogelijkheden die u van een modern tekstverwerkerspakket verwacht (tekst invoeren, tekst vet of cursief zetten, tekst uitlijnen, afdrukken, &enz;), biedt &kword; u de volgende mogelijkheden: U kunt voorgedefiniëerde sjablonen gebruiken om met één muisklik een ingewikkelde opmaak te creëren. U kunt uw eigen sjablonen maken, sjablonen van het internet afhalen, of aan de hand van een document een nieuw sjabloon maken. In &kword; kunt u lijsten automatisch laten nummeren of van opsommingstekens laten voorzien. U kunt elk willekeurig teken en elke willekeurige vorm als opsommingsteken gebruiken. U kunt alinea-, opmaak- en tabel-stijlen definiëren om uw documenten efficiënter te bewerken en om een consistente stijl in een document aan te houden. U kunt de kop- en voettekst van uw documenten aanpassen. Deze kunnen verschillend zijn voor even en oneven pagina's of overal hetzelfde. Met behulp van de zoekfunctie kunt u tekst zoeken in uw document. U kunt gerichter zoeken door lettertype, opmaak, tekengrootte of andere kenmerken in de tekst te specificeren. Door jokertekens toe te voegen aan uw zoekterm, kunnen de functies om te zoeken en te vervangen erg krachtig worden. Voet- en eindnoten. &kword; heeft alle hulpmiddelen die nodig zijn om voet- of eindnoten te beheren. Tabellen. U kunt zowel de tabelmogelijkheden van &kword; gebruiken, als een rekenblad van &kspread; importeren. &kword; heeft ingebouwde ondersteuning voor "KParts". Hiermee kunt u een rekenblad, afbeelding, grafiek, document of andere gegevens van een &koffice;-toepassing invoegen in uw document. U kunt deze gegevens direct in &kword; bewerken zonder dat het nodig is een andere toepassing te openen. &kword; kan in- en uitzoomen zodat u een document bijvoorbeeld ook op een andere computer of met een andere formaat lettertype gemakkelijk kunt bewerken. In &kword; kunt u de werkbalken en de menu's aanpassen. &kword; heeft uitgebreide ondersteuning voor andere talen, inclusief tekst van rechts naar links. U kunt formules direct met de ingebouwde formule-editor in een document invoegen. U kunt &kword; automatisch de meestvoorkomende spel- en leestekenfouten laten corrigeren. &kword; kan de spelling van uw document controleren en ook, terwijl u typt, automatisch foutief gespelde woorden markeren. U kunt een online-thesaurus gebruiken (alleen in het Engels) om het juiste woord te vinden. &kword; kan automatisch een inhoudsopgave genereren en bijhouden. &kword; ondersteunt het automatisch aanvullen van veelgebruikte woorden. In &kword; kunt u bladwijzers invoegen om gemakkelijk door grote documenten te navigeren. &kword; ondersteunt het gebruik van internet-hyperlinks en e-mailadressen. Wanneer u teksten corrigeert, kunt u in &kword; commentaren over gedeelten van de tekst maken. Deze commentaren worden in het &kword; bestand opgeslagen en kunnen gemakkelijk gewijzigd of verwijderd worden. &kword; kan gegevens van een externe database, spreadsheet, of tekstbestand gebruiken om mailinglijsten, standaardbrieven, facturen, &enz; te maken. &kword; kan documenten van andere tekstverwerkers laden en opslaan door middel van een groot aantal filters. &kword; kan PDF-bestanden maken. U kunt een document in meer weergaven tegelijk bewerken door één document in verscheidene vensters te openen. Bewerkingen in het ene venster worden direct bijgewerkt in het andere. In &kword; kunt u randen om frames maken en u kunt de achtergrondkleur van elk frame apart instellen. &kword; heeft verscheidene functies voor toegankelijkheid, onder andere de mogelijkheid om een document geheel of gedeeltelijk te laten uitspreken met behulp van Tekst-naar-Spraak (KTTS) en de mogelijkheid om documenten alleen met het toetsenbord te manipuleren. Het beste aan &kword; is de moeite die is gedaan om van &kword; een productief hulpmiddel te maken voor het bewerken van allerlei teksten, van de eenvoudigste brief tot het ingewikkeldste document. Om te beginnen Als u de inhoudsopgave hebt bekeken, beseft u waarschijnlijk dat het een ondoenlijke (en gelukkig onnodige) taak is om dit handboek helemaal te lezen. Dit handboek is zo opgezet dat zowel gevorderden als beginners er iets aan hebben. Omdat elk hoofdstuk een ander onderdeel beschrijft, is het niet nodig voorgaande hoofdstukken te lezen om de uitleg te kunnen begrijpen. Om te bepalen welke hoofdstukken van belang zijn voordat u met &kword; begint te werken, kunt u de onderstaande lijst met aanbevolen lectuur voor drie verschillende niveaus raadplegen. Als u al deze hoofdstukken gelezen hebt voordat u met &kword;, begint te werken, zal het gebruik van &kword; gemakkelijker zijn. Ervaringsniveau Voorafgaande ervaring Te lezen hoofdstukken Beginner Geen voorafgaande computer-ervaring. Basis-concepten Stap voor stap-snelcursus Het scherm van &kword; Opslaan en afdrukken van documenten Een document bewerken Kennismaken met de menubalk en met werkbalken Het verschil tussen op tekst georiënteerde sjablonen en sjablonen voor paginaopmaak Gemiddeld Vertrouwd met andere op pagina's georiënteerde tekstverwerkers (&Microsoft; Word, Word Perfect of Applixware). Basis-concepten Stap voor stap-snelcursus Het verschil tussen op tekst georiënteerde sjablonen en sjablonen voor paginaopmaak Gevorderd Vertrouwd met andere op frames georiënteerde tekstverwerkers (Frame Maker, &enz;). Het verschil tussen op tekst georiënteerde sjablonen en sjablonen voor paginaopmaak Deze hoofdstukken helpen u met de basisinformatie. Wanneer u andere, meer specifieke vragen hebt, kunnen de andere hoofdstukken van dit handboek als referentie gebruikt worden. Vanzelfsprekend zal niet iedereen dezelfde informatie nodig hebben. Gebruik deze suggesties als een hulpmiddel bij het bepalen welke hoofdstukken nuttig kunnen zijn voordat u met &kword; begint te werken. &fundamentals; &tutorial; &basics; &storeprint; &editing; Dit hoofdstuk gaat over de opmaak en de indeling van documenten. Het begint met informatie over het veranderen van de grootte en de vorm van de pagina en de marges, en zal geleidelijk overgaan naar kleinere blokken tekst (frames, dan alinea's en als laatste tekens). Van elk niveau worden de opmaak- en indelingsmogelijkheden uitgelegd. Na het bespreken van de opmaakmogelijkheden van individuele tekens, wordt dieper ingegaan op stijlen (om uw document een consistente opmaak te geven), meerkolomstekst, tabellen en als laatste, het gebruik van kop- en voetteksten in een document. Het laatste gedeelte legt uit hoe u een document opslaat als een sjabloon voor gelijksoortige documenten. &pageformat; &frames; &formatframe; &formatpara; &tabstops; &formatcharacters; &styles; &columns; &lists; &tabls; &headersfooters; &templatecreation; Tot nu toe hebben we in deze handleiding de nadruk gelegd op tekst. Dat gaat nu veranderen! Dit hoofdstuk behandelt het invoegen van een inhoudsopgave, afbeeldingen, paginanummers en koppelingen naar webpagina's, en hoe andere soorten &koffice;-gegevens in een document ingevoegd kunnen worden. Dit hoofdstuk behandelt ook documentinformatie, en het verband het documentvariabelen. Documentinformatie &kword; kan informatie over de auteur en het document samen met de tekst en andere gegevens van dat document in één bestand opslaan. Het invoeren van deze informatie in &kword; heeft de volgende voordelen: Deze informatie zal altijd als referentie beschikbaar zijn. Dit is vooral van belang in situaties waar meer auteurs (werknemers) aan hetzelfde document werken en als er honderden (of duizenden) documenten zijn. De in te voeren informatie kan automatisch ingevuld worden via documentvariabelen. Om documentinformatie in te vullen kiest u Bestand Documentinformatie... op de menubalk. Er verschijnt een dialoogvenster met twee tabbladen. Het eerste tabblad is Algemeen. Typ hier de Titel, Onderwerp en Trefwoorden en een Korte omschrijving van het document in. Onderaan de pagina staat het Type document, de datum dat het gemaakt en gewijzigd werd, de laatste afdrukdatum, de Totale bewerkingstijd en het Revisioenummer. Klik op de knop Beginwaarde om alle gegevens te wissen en de huidige datum als datum van aanmaak in te setllen. Zowel de Titel als de Korte samenvatting kunt u invullen via documentvariabelen. Het tweede tabblad is Auteur. Hier kunt u de naam, de Initialen, de Titel, de Positie, het Bedrijf en contactinformatie (e-mailadres, telefoonnummers en huisadres) van de auteur invullen. Elke waarde kan in dit dialoogvenster ingevoegd worden als een documentvariabele. Onderin het dialoogvenster bevindt zich een knop met de tekst Laden vanuit adresboek. Als u op deze knop klikt wordt de informatie automatisch vanuit het KDE-adresboek in dit dialoogvenster ingevoegd. U moet wel eerst in het KDE-adresboek aangeven welk item betrekking heeft op uw informatie. Open het KDE-adresboek en selecteer het item dat uw naam en adres bevat. Daarna kiest u Bewerken Als Persoonlijke Contactgegevens instellen in het menu in het KDE-adresboek. Dit hoeft u maar één keer te doen. &kword; zal nu deze informatie invoegen wanneer u op de knop Laden vanuit adresboek klikt. Klik op de knop Persoonlijke gegevens verwijderen om alle gegevens uit de velden op deze pagina te verwijderen. Na het invoeren van de informatie klikt u op OK om de veranderingen definitief te maken. Als er documentvariabelen gewijzigd zijn, zal &kword; deze overal in het document bijwerken. &graphics; &toc; &variables; &expressions; &links; &comments; &footend; &parts; &insfile; &bookmarks; &formulas; &a11y; De onderwerpen in dit hoofdstuk zijn speciaal voor gevorderde gebruikers. De uitleg over deze onderwerpen gaat ervanuit dat u al enige ervaring hebt in het werken met &kword;. &struct; &mmerge; Dit gedeelte van het handboek van &kword; geeft voorbeelden voor het oplossen van specifieke problemen met &kword;. Elk hoofdstuk bestaat uit een onafhankelijke lijst stappen en bevat verwijzingen naar andere hoofdstukken voor meer informatie over een specifiek aspect van &kword;. Deze onderwerpen zijn geselecteerd om te: tonen hoe &kword; anders kan werken dan de tekstverwerkers waar u aan gewend bent tonen hoe u verschillende elementen combineert om een document te maken illustreren wat de kracht is van &kword; U kunt deze voorbeelden in uw document gebruiken of ze aanpassen aan uw wensen. Paginanummers invoegen Het eerste voorbeeld toont hoe u gecentreerde tabstops en variabelen in een koptekst kunt combineren om een consistente opmaak voor uw document te creëren. Het document moet tenminste twee pagina's lang zijn voordat u deze procedure kunt toepassen. Kies BestandDocumentinformatie op de menubalk. Klik op het tabblad Algemeen. Klik één keer met de &LMB; in het tekstvak Titel en typ een titel voor het document in. Klik op OK. Kies OpmaakPaginaopmaak... op de menubalk. Klik op het tabblad Koptekst & voettekst. Selecteer Afwijkende koptekst voor even en oneven pagina's. Klik daarna op OK. Kies OpmaakKoptekst tonen/verbergen op de menubalk. Ga naar een oneven pagina in het document en klik in het koptekstvak. Kies OpmaakAlinea... op de menubalk. Het dialoogvenster Alineainstellingen verschijnt. Klik op het tabblad Tabulators. Klik op Nieuw. Gebruik de schuifpijlen van Positie om een waarde in te voeren die precies de helft is van de framebreedte. De framebreedte staat onderin dit gedeelte aangegeven. Klik op de radioknop Gecentreerd in het gedeelte Uitlijning. Klik nogmaals op Nieuw. Gebruik de schuifpijlen van Positie om een waarde in te voeren die iets kleiner is dan de framebreedte. De framebreedte staat onderin dit gedeelte aangegeven. Klik op de radioknop Rechts in het gedeelte Uitlijning. Klik daarna op OK. Klik daarna op OK. Klik weer met de &LMB; in de koptekst. Druk op de -toets. De cursor wordt naar het midden van de koptekst verplaatst. Kies Invoegen Variabele Documentinformatie Documenttitel op de menubalk. Druk nogmaals op de -toets. Nu wordt de cursor naar de rechtermarge van de koptekst verplaatst. Kies Invoegen VariabelePagina Paginanummer op de menubalk. Ga naar een even pagina in het document en klik in het koptekstvak. Kies OpmaakAlinea... op de menubalk. Het dialoogvenster Alineainstellingen verschijnt. Klik op het tabblad Tabulators. Klik op Nieuw. Gebruik de schuifpijlen van Positie om een waarde in te voeren die precies de helft is van de framebreedte. De framebreedte staat onderin dit gedeelte aangegeven. Klik op de radioknop Gecentreerd in het gedeelte Uitlijning. Klik daarna op OK. Klik weer met de &LMB; in de koptekst. Kies Invoegen VariabelePagina Paginanummer op de menubalk. Druk op de -toets. De cursor wordt naar het midden van de koptekst verplaatst. Kies Invoegen Variabele Documentinformatie Documenttitel op de menubalk. Dat was het. Uw document heeft nu de titel in het midden bovenaan elke pagina en het paginanummer aan de buitenkant van de pagina's. Als u de paginanummers onderaan de pagina's wilt hebben kunt u Voettekst in plaats van koptekst gebruiken. een PDF-bestand maken PDF, maken &kword; doet dit iets anders dan andere tekstverwerkers. In plaats van het bestand als een .pdf-bestand op te slaan, wordt het document afgedrukt naar een bestand om het .pdf-bestand te maken. Volg de volgende stappen om een .pdf-bestand van uw document te maken: Kies BestandAfdrukken op de menubalk. Het dialoogvenster Afdrukken verschijnt. Kies Naar bestand afdrukken (PDF) in de keuzelijst Naam. Voer de bestandsnaam in het tekstvak Uitvoerbestand: in. Kies Eigenschappen als u veranderingen aan de PDF-opmaak wilt maken. Een volledige uitleg over al deze eigenschappen valt buiten het bereik van dit handboek. Klik op OK. Uw PDF-bestand zal gemaakt worden en zal worden opgeslagen op de plaats die u hebt opgegeven in Uitvoerbestand. Sjablonen kunnen alleen verwijderd worden met behulp van het dialoogvenster Sjabloon maken. Klik voor meer uitleg op Een sjabloongroep verwijderen. &mbtb; &opt; FAQ Wanneer ik een document of een afbeelding probeer te openen, staat dat bestand niet in de lijst in het dialoogvenster, maar ik weet zeker dat ik het daar opgeslagen heb. Waarom zie ik het bestand niet? Controleer of u het juiste bestandstype in het Openen dialoogvenster geselecteerd hebt. Als u een bestand als het ene type hebt opgeslagen en u vraagt &kword; om een bestand van een ander type kunt u het opgeslagen bestand niet zien. Wat is een kwd-bestand? Wat is een kwt-bestand? Een kwd-bestand is een &kword;-document. Een kwt-bestand is een &kword;-sjabloon. Waar kan ik updates vinden? Updates voor &kword; kunt u vinden op de volgende websites: De website van &koffice; (http://koffice.kde.org) is de aangewezen locatie om updates te vinden. Hier worden alle software-updates, bug-fixes en mededelingen over nieuwe versies van &koffice; bekendgemaakt. Aanvullingen voor &koffice; kunt u vinden op http://koffice.kde.org/addons/. Hoe beïnvloeden thema's &kword;? &kword; kan (net als alle andere &koffice; toepassingen) zonder probleem met thema's overweg. U kunt alle QT- of &kde;-thema's gebruiken om &kword; aan uw wensen aan te passen. Kan ik &kword; gebruiken om &Microsoft; Word-bestanden te openen? &kword; kan &Microsoft; Word-bestanden importeren. De conversie is niet perfect en er kan wat opmaakinformatie verloren gaan. Meer informatie kunt u vinden bij filters. Kan ik mijn &kword;-document als een &Microsoft; Word-bestand opslaan? Op dit moment ondersteunt, &kword; het exporteren naar &Microsoft; Word-documenten nog niet. Als u documenten met MS Word moet uitwisselen kunt u die het beste opslaan als Rich Text Format-bestand. Zowel &Microsoft; Word als &kword; kunnen Rich Text Format-bestanden goed converteren. Kan ik mijn &kword;-document als een PDF-bestand opslaan? Ja. Uitleg over het maken van PDF-bestanden kunt u hier vinden. Ik moet documenten met een vriend die niet over &kword; beschikt uitwisselen, hoe kan ik dit het beste doen? Het beste is om een bestandsformaat te gebruiken dat beide tekstverwerkers probleemloos kunnen lezen en schrijven. Rich Text Format is waarschijnlijk een goede keus. Dankbetuigingopties licentieopties &kword; Copyright 1999-2005 Het &kword;-team Dag Andersen danders@get2net.dk John Califf jcaliff@compuzone.net Frank Dekervel frank.dekervel@student.kuleuven.ac.be Krister Wicksell Eriksson krister.wicksell@spray.se &David.Faure; &David.Faure.mail; Nicolas Goutte goutte@kde.org Shaheed Haque srhaque@iee.org &Simon.Hausmann; &Simon.Hausmann.mail; Nash Hoogwater nrhoogwater@wanadoo.nl &Stephan.Kulow; &Stephan.Kulow.mail; Sven Lüppken sven@kde.org > Laurent Montel montel@kde.org &Daniel.Naber; &Daniel.Naber.mail; Reginald Stadlbauer reggie@kde.org Werner Trobin trobin@kde.org Torben Weis weis@kde.org &Joseph.Wenninger; jowenn@kde.org Thomas Zander zander@kde.org Enno Bartels ebartels@nwn.de Wolf-Michael Bolle &Matthias.Kalle.Dalheimer; kalle@dalheimer.de Clarence Dang dang@kde.org Frank Dekervel frank.dekervel@student.kuleuven.ac.be Nicolas Goutte goutte@kde.org Tomasz Grobelny grotk@poczta.onet.pl Shaheed Haque srhaque@iee.org Ariya Hidayat ariya@kde.org Robert Jacolin rjacolin@ifrance.com Michael Johnson Ewald Snel ewald@rambo.its.tudelft.nl Andrea Rizzi rizzi@kde.org Ulrich Kuettler ulrich.kuettler@mailbox.tu-dresden.de Het handboek is geschreven door &Mike.McBride; &meld.fouten; Dit document is vertaald in het Nederlands door Natalie Koning

nat@switch.demon.nl

Vertaler &nagelezen.sander; &underFDL; Dit programma is uitgegeven onder de voorwaarden van de &GNU; Library General Public License v2. &kword;installatie &kword; is deel van het &kde;-project http://www.kde.org. &kword; is gebundeld in het &koffice;-pakket dat verkregen kan worden op ftp://ftp.kde.org/pub/kde/, de voornaamste ftp-site van het &kde;-project. Veel distributies bieden voorgecompileerde binaire bestanden aan op hun ftp-sites. Kijk voor meer informatie op de website van uw distributie. Lees de volgende hoofdstukken als u de broncode van &kword; zelf wilt compileren. &kword;vereisten Om &kword; goed te kunnen gebruiken hebt u het volgende nodig: Qt Toolkit 3.2 of nieuwer. Dit pakket kan van de website van Trolltech gedownload worden. Hoewel &koffice; met elke versie van Qt 3.2 of nieuwer gecompileerd en uitgevoerd kan worden, is het aan te bevelen om Qt 3.3.4 te compileren en te installeren omdat de nieuwere versie stabieler is en minder fouten bevat. Bibliotheken van &kde; 3.3.0 (tdelibs) en het &kde; 3.3.0-basispakket (tdebase). Deze kunnen van de website van &kde; gedownload worden. Hoewel &koffice; met elke versie van &kde; 3.3.0 of nieuwer gecompileerd en uitgevoerd kan worden, is het aan te bevelen om &kde; 3.4 te compileren en te installeren omdat de nieuwere versie stabieler is en minder fouten bevat. Het is ook aan te bevelen om het pakket aRts 1.3.2 van de &FTP;-site van &kde; te downloaden en te installeren. &GNU; c++-compiler of een andere c++-compiler die excepties ondersteunt. Kijk voor meer informatie over het verkrijgen hiervan op de website van uw distributie. autoconf 2.53 of nieuwer en automake 1.7 of nieuwer. De QT-toolkit moet met SQL-ondersteuning gecompileerd worden als u externe databases wilt gebruiken voor het maken van standaardbrieven. Voeg -plugin-sql-driver aan uw "configure"-opdracht toe om SQL-ondersteuning (als plugin) te kunnen gebruiken. Afhankelijk van de database die u gebruikt moet driver vervangen worden door mysql, odbc, CVS of psql. Uitgebreidere instructies voor compilatie en installatie van &koffice; kunt u vinden op http://www.koffice.org/download/source.php. &kword;Commandoregelopties &kword; kan opgestart worden met initiële opties. Hieronder vindt u de beschrijving van de meestgebruikte opties en uitleg hoe u informatie over andere opties kunt vinden. De bestandsnaam specificeren De meest algemene optie is waarschijnlijk het opgeven van een bestand dat bewerkt moet worden. Om een bestandsnaam in te voeren typt u: $ kword bestandsnaam Voorbeeld: $ kword Mijn_CV.kwd Hiermee zal &kword; het bestand Mijn_CV.kwd laden, zodat u het kunt bewerken. Versienummer van &kword; tonen Om het versienummer van &kword; te zien typt u: $ kword -v Toon de licentievoorwaarden voor &kword; Om te licentievoorwaarden voor &kword; te zien typt u: $ kword --license Toon de namen van de ontwikkelaars van &kword; Om de namen van de ontwikkelaars van &kword; te zien typt u: $ kword --author Andere commandoregelopties Er zijn nog vele andere, zelden gebruikte commandoregelopties. Om meer informatie te krijgen over deze opties typt u: $ kword --help &kword;filters filters &kword; kan (niet in alle gevallen even succesvol) gegevens vanuit vreemde (niet-&koffice;) bestanden laden. &kword; kan ook gegevens als niet-&koffice;-bestanden opslaan. Met behulp van deze mogelijkheden kunnen gebruikers van &kword; hun gegevens gemakkelijker uitwisselen met mensen die andere besturingssystemen en andere tekstverwerkers gebruiken. &kword; doet dit door een niet-&koffice;-gegevensbestand in het geheugen te laden en de gegevens door een filter te sturen om zoveel mogelijk informatie uit het gegevensbestand te halen. Bij deze procedure kan een deel van de informatie over de opmaak verloren gaan of veranderd worden. Wanneer &kword; gegevens vanuit een niet-&koffice;-bestandsformaat in &kword; laadt, worden de gegevens geïmporteerd. Wanneer &kword; een &kword;-document als een niet-&koffice;-bestandsformaat opslaat, worden de gegevens geëxporteerd. &kword; heeft de volgende filters: Toepassingimporterenexporteren AbiWordJaJa AmiProJaJa ApplixWordJaNee &HTML;JaJa &kpresenter;JaNee Hancom WordJaNee Magic Point PresentationJaNee &Microsoft; PowerpointJaNee &Microsoft; WordJaNee &Microsoft; WriteJaJa Oasis OpenDocumentJaJa Openoffice,org PresentatieJaNee Openoffice.org TekstdocumentJaJa Palm DocumentJaJa PDFJaNee Platte tekst (onopgemaakte tekst)JaJa RTFJaJa SGMLNeeJa TeX-documentNeeJa WMLJaJa WordperfectJaJa &XML;JaNee Kijk voor meer informatie over elk filter op de webpagina voor &koffice;-filters. sneltoetsentabel van Sneltoetsen bij het werken met documenten Nieuw document maken &Ctrl;N Document openen &Ctrl;O Document opslaan &Ctrl;S Document afdrukken &Ctrl;P Document sluiten &Ctrl;W &kword; afsluiten &Ctrl;Q Sneltoetsen voor het selecteren van tekens Selecteer één teken naar links.&Shift;Pijl Links Selecteer één woord naar links.&Ctrl;&Shift;Pijl Links Selecteer één teken naar rechts.&Shift;Pijl Rechts Selecteer één woord naar rechts.&Ctrl;&Shift;Pijl Rechts Selecteer alle tekens van het begin van de selectie tot het teken één regel hoger.&Shift;Pijl Omhoog Selecteer alle tekens van het begin van de selectie tot het eerste teken van de regel erboven.&Ctrl;&Shift;Pijl Omhoog Selecteer alle tekens van het begin van de selectie tot het teken één regel lager.&Shift;Pijl Omlaag Selecteer alle tekens van het begin van de selectie tot het laatste teken van de regel eronder.&Ctrl;&Shift;Pijl Omlaag Selecteer alle tekens van het begin van de selectie tot het begin van de regel.&Shift;Home Selecteer alle tekens van het begin van de selectie tot het begin van het document.&Ctrl;&Shift;Home Selecteer alle tekens van het begin van de selectie tot het eind van de regel.&Shift;End Selecteer alle tekens van het begin van de selectie tot het eind van het document.&Ctrl;&Shift;End Selecteer één scherm omhoog, gerekend vanaf de cursorpositie.&Shift;Page-Up Selecteer één scherm omhoog, gerekend vanaf de bovenste regel van het scherm.&Ctrl;&Shift;Page-Up Selecteer één scherm omlaag, gerekend vanaf de cursorpositie.&Shift;Page-Down Selecteer één scherm omlaag, gerekend vanaf de bovenste regel van het scherm.&Ctrl; &Shift;Page-Down Selecteer alle tekst in het huidige frame.&Ctrl;A Sneltoetsen voor de opmaak van tekens Vet aan/uit &Ctrl;B Cursief aan/uit &Ctrl;I Onderstrepen aan/uit &Ctrl;U Dialoogvenster "Lettertype selecteren" openen &Alt;&Ctrl;F Tekengrootte kleiner &Ctrl;< Tekengrootte groter &Ctrl;> Sneltoetsen voor alinea-opmaak Als blok uitlijnen &Ctrl;J Centreren &Alt;&Ctrl;C Links uitlijnen &Ctrl;L Rechts uitlijnen &Alt;&Ctrl;R Dialoogvenster "Alinea-instellingen" openen &Alt;&Ctrl;P Sneltoetsen voor algemene bewerkfuncties en Zoeken en vervangen Kopiëren &Ctrl;C (&Ctrl;Insert) Knippen &Ctrl;X (&Shift;Delete) Plakken &Ctrl;V (&Shift;Insert) Zoeken &Ctrl;F Vervangen &Ctrl;R Ongedaan maken &Ctrl;Z Opnieuw &Ctrl;&Shift;Z Sneltoetsen voor invoegen Tekstframe invoegen F10 Afbeelding invoegen &Shift;F5 Formuleframe invoegen F4 Tabel invoegen F5 Speciaal teken invoegen &Alt;&Shift;C Niet-afbrekende spatie invoegen &Ctrl;Space Voorwaardelijk afbreekstreepje invoegen &Ctrl;- Regeleinde invoegen &Shift;Enter Framescheiding invoegen &Ctrl;Enter Sneltoetsen voor toegankelijkheid Het contextmenu Menu (zie opmerking hieronder) Paneelgrootte vooruit wijzigen F8 Paneelgrootte achteruit wijzigen &Shift;F8 Focus aan beeldelement geven &Alt;F8 Overschakelen naar Muisemulatie modus &Alt;F12 Muis klikken in Muisemulatie modus Spatiebalk Ga naar documentstructuur &Alt;1 Ga naar document &Alt;2 Op de meeste toetsenborden bevindt de Menu-toets zich aan de rechterkant tussen de &Windows;- en de &Ctrl;-toets in. Er staat een plaatje van een menu op. Sneltoetsen voor Navigatie met de muis Sneltoetsen voor van alles en nog wat Het handboek van &kword; F1 Wat is dit? &Shift;F1 Aanvulling &Ctrl;E Frame naar achteren brengen &Ctrl;&Shift;L Frame naar voren brengen &Ctrl;&Shift;R Stijlbeheer openen &Alt;&Ctrl;S &techstuff; &kword;&MIME;-types Het &kword; MIME-type is: application/x-kword Beeldverhouding Dit is de verhouding van de horizontale en verticale afmetingen van een scherm, afbeelding of document. Alle standaard computermonitors hebben dezelfde beeldverhouding, onafhankelijk van hun resolutie. Ieder &kword; document dat voldoet aan het standaardscherm zal er goed uitzien op elke monitor. Voor veel afbeeldingen is het van belang om de beeldverhouding constant te houden om vervorming te voorkomen. Binaire code Binaire code is de instructietaal voor de computer. Als we verwijzen naar binaries bedoelen we het uitvoerbare &kword;-programma. Computers hebben geen moeite met het lezen van binaire bestanden, voor mensen zijn ze niet zo gemakkelijk te begrijpen. Vergelijk deze distributiemethode met Broncode. Meer informatie over het compileren van &kword; kunt u vinden in Installatie. Bitmap-afbeelding Bitmap-afbeeldingen zijn opgebouwd uit individuele punten. Dit is heel goed bruikbaar voor foto's en ingewikkelde tekeningen. Het nadeel van bitmap-afbeeldingen is dat er verlies van details kan optreden wanneer de grootte van de afbeelding op de pagina gewijzigd wordt. De bestandsnaam van zulke afbeeldingen eindigt vaak op jpeg, png of gif. Cellen Tabellen zijn opgebouwd uit rijen en kolommen van cellen. Elke cel wordt gedefinieerd door een combinatie van rij- en kolomkop. Klembord Het klembord is een tijdelijke opslagplaats in het geheugen. Telkens wanneer u het commando Knippen of Plakken gebruikt, plaatst u het geselecteerde object op deze geheugenlocatie. Wanneer u daarna het commando Plakken gebruikt wordt de informatie vanaf het klembord in het document geplaatst. Meer informatie kunt u vinden in het hoofdstuk over Knippen/Kopiëren/Plakken. Compileren Compileren is het converteren van een bronbestand (dat gemakkelijk door een programmeur bewerkt kan worden) naar een binair bestand (dat door de computer gebruikt wordt). Vergelijk deze distributiemethode met Binaire Code. Compileren is iets ingewikkelder dan het installeren van binaire versies. Als u &kword; niet wilt compileren, maar wel wilt gebruiken, kunt u een binaire versie van &kword; op uw computer installeren. Als u &kword; wilt compileren, kunt u meer informatie vinden in Installatie. Aangepaste variabelen Met behulp van aangepaste variabelen kunt u bepaalde waarden (bijvoorbeeld getallen of tekst) in uw document of in een script opslaan voor later gebruik. Meer informatie over aangepaste variabelen kunt u vinden in Documentvariabelen. DEB Dit is het binaire bestandstype dat gebruikt wordt door Debian en door op Debian gebaseerde distributies. Bestanden voor deze distributies hebben deze extensie, bijvoorbeeld koffice-1.2.deb. Meer informatie over het installeren van deze bestanden vindt u op de website van Debian. Dialoogvenster Een dialoogvenster is een klein venster dat bovenop uw document verschijnt. Gewoonlijk bevat het vragen, informatie of opties voor instellingen die betrekking hebben op de taak die u uitvoert. Als u klaar bent met het dialoogvenster zal het verdwijnen, mogelijk na veranderingen in het document te hebben aangebracht, zodat u weer verder kunt werken aan het document. DTP Dit is een afkorting voor DeskTop Publishing. FAQ Dit is een afkorting voor Frequently Asked Questions (Veelgestelde vragen). Dit is meestal een document waarin veelgestelde vragen staan met de antwoorden. Als u een vraag voor de ontwikkelaars van &koffice; hebt kunt u het beste eerst in de FAQ kijken. De nieuwste versie kunt u hier vinden. Bestandsmasker Een bestandsmasker kan vergeleken worden met een zeef. Op een gemiddelde computer staan duizenden bestanden. Deze bestanden staan opgeslagen in mappen en submappen, maar het is niet ongebruikelijk om honderden gegevensbestanden in een enkele submap te hebben. Gelukkig gebruiken de meeste toepassingen een extensie voor hun bestandsnamen. Door een bestandsmasker toe te passen zal &kword; alleen die bestanden tonen die niet door het bestandsmasker zijn uitgefilterd. (Anders gezegd: &kword; toont alleen de bestanden die door de gaatjes van de zeef passen). Dit kan handig zijn als u veel bestanden van veel verschillende toepassingen hebt. Het bestandsmasker is ingebed in de regel Filter: van de dialoogvensters Opslaan en Openen. Een voorbeeld: als u het bestandsmasker voor &kword; bestanden gebruikt zal het masker alle bestanden uitfilteren die niet van &kword; zijn. Filter Een filter leest een document van een bepaald programma (&bijv; &Microsoft; Word), filtert de tekst- en opmaakinformatie eruit en converteert die informatie naar een &kword;-document. Filters worden gebruikt om bestanden van andere programma's te openen en op te slaan. Meer informatie over de filters die bij &kword; zijn inbegrepen kunt u vinden in het hoofdstuk Import-/exportfilters. Voettekst De voettekst van een pagina bevindt zich onder de gewone tekst. Vaak staan hier de paginanummers en eventueel wat extra informatie. De inhoud van de voettekst is gewoonlijk op de meeste pagina's hetzelfde. Wijzigingen in de voettekst op één pagina worden ook op alle andere pagina's toegepast. Zie ook Koptekst. Frame Bijna alles in &kword; bevindt zich in een frame. Tekst in een tekstframe, afbeeldingen in een afbeeldingframe, objecten in een objectframe. Een frame is in feite een rechthoek waarin een gedeelte van het document bij elkaar gehouden wordt. Frames kunnen worden verplaatst, van grootte veranderd, verwijderd, &enz; Frameset Een frameset bestaat uit een aantal frames die met elkaar verbonden zijn. Tekst die niet meer in het ene frame past, loop door in het volgende frame van de frameset. &FTP; &FTP; is het File Transfer Protocol; het is een internet-protocol waarmee u bestanden van "&FTP;-servers" kunt ophalen. Als u &koffice; van het internet wilt downloaden zult u waarschijnlijk &FTP; gebruiken. Framescheiding Gewoonlijk past &kword; automatisch tekst aan zodat het in een tekstframe past. Als u een framescheiding invoegt zet &kword; de tekst na de framescheiding in een nieuw frame. Hangende inspringing De manier van inspringen waarbij de eerste regel van de alinea verder naar links begint vergeleken met de overige regels. Koptekst De koptekst van een pagina bevindt zich boven de gewone tekst. Vaak staan hier de paginanummers en eventueel wat extra informatie. De inhoud van de koptekst is gewoonlijk op de meeste pagina's hetzelfde. Wijzigingen in de koptekst op één pagina worden ook op alle andere pagina's toegepast. Zie ook Voettekst. &HTML; HyperText Markup Language, de taal waarin de meeste webpagina's op het internet geschreven zijn. &kword; kan &HTML;-documenten lezen en schrijven. Tint Tint of (kleur)nuance. Voorbeelden van tinten zijn rood, groen, blauw en paars. Inline-frame Een inline-frame is een speciaal frametype in &kword;. Inline-frames zijn aan een locatie in een tekstframe gekoppeld. &kword; houdt het inline-frame vlakbij de gespecificeerde tekst. U kunt niet bepalen waar het inline-frame precies op de pagina zal worden geplaatst, u kunt wel bepalen bij welk gedeelte van de tekst het hoort. Als u tekst vóór de gespecificeerde tekst invoegt of verwijdert zal het inline-frame verplaatst worden, zodat het bij de gespecificeerde tekst blijft. Inline-frames zijn vooral nuttig wanneer ze illustraties, bijvoorbeeld een afbeelding of een grafiek bevatten. U plaatst het inline-frame in de tekst en &kword; zorgt ervoor dat tekst en illustratie altijd bij elkaar blijven. &kde; De K Desktop Environment (K Desktop Omgeving). &kde; moet geïnstalleerd zijn als u met &kword; wilt werken. De K Desktop Omgeving is een gebruikersinterface om bestanden te manipuleren en programma's in een grafische omgeving uit te voeren. Meer informatie kunt u op www.kde.org vinden. Sneltoetsen Alle functies van &kword; zijn beschikbaar via de menubalk. U zult waarschijnlijk bepaalde functies van &kword; vaak gebruiken, deze functies kunt u binden aan een bepaalde toetsencombinatie. Zodra de combinatie aan de functie gebonden is kunt u deze gebruiken als en sneltoets voor die functie. &kword; heeft verscheidene voorgedefiniëerde sneltoetsen. Meer informatie over het wijzigen van sneltoetsen vindt u hier. Landschap Bij standaard papier kan een document, of een enkele pagina, staand of liggend georiënteerd zijn. Bij een pagina op landschap-formaat is de breedte groter dan de hoogte. Voorbeeld: Zie ook Portret. Menubalk De menubalk bevindt zich bovenaan het venster van &kword;. Alle functies van &kword; zijn via de menubalk beschikbaar. Menubalk: Portret Bij standaard papier kan een document, of een enkele pagina, staand of liggend georiënteerd zijn. Bij een pagina op portret-formaat is de hoogte groter dan de breedte. Voorbeeld: Zie ook Landschap. RPM Dit is het binaire bestandsformaat voor distributies die gebaseerd zijn op de &RedHat; Package Manager, een veelgebruikt inpakhulpmiddel voor het &Linux; besturingssysteem. Als uw systeem RPM ondersteunt kunt u &koffice; .rpm-pakketten gebruiken. Verzadiging Verzadiging verwijst naar de helderheid van een kleur. Kleuren met een lage verzadiging zien er fletser uit, kleuren met een hoge verzadiging zijn intenser. Dit is een reeks van vier rode cirkels die van links naar rechts een hogere verzadiging hebben. Afbeeldingen schalen Het schalen van afbeeldingen is hetzelfde als het wijzigen van de afmetingen van de afbeelding. In &kword; worden afbeeldingen geschaald door de afmetingen van het afbeeldingframe te wijzigen. Broncode Broncode is de leesbare versie van een toepassing (zoals &kword;). Computers kunnen broncode niet direct gebruiken. Broncode wordt daarom gecompileerd zodat binaire code ontstaat, die wel door computers gebruikt kan worden. TAR Tar is een hulpmiddel waarmee bestanden in tar-archieven ingepakt kunnen worden. De bestanden zijn herkenbaar aan de extensie .tar. Broncode en binaire distributies van &koffice; zijn te vinden ls ge-gzip-te tar-archieven. Voor de meeste systemen bestaan er speciale pakketten die gemakkelijker in het gebruik zijn. Zie ook RPM, DEB. tar.gz Zie TGZ. TGZ Bestanden met de extensie .tar.gz of .tgz zijn tar-archieven die met het programma gzip gecomprimeerd zijn. Hierdoor worden de tar-archieven kleiner en zijn ze sneller te downloaden. Voor de meeste systemen bestaan er speciale pakketten die gemakkelijker in het gebruik zijn. Zie ook RPM, DEB. Werkbalk Een werkbalk is een rij knoppen die veelgebruikte functies van &kword; uitvoeren als u erop klikt. Meer informatie over werkbalken kunt u hier vinden. Werkbalk voorbeeld: &URL; URL is een afkorting voor "Universal Resource Locator". Een "universele bron-locator" is de technische term voor een "website-adres". Enkele voorbeelden van &URL;'s: http://koffice.kde.org en http://www.kde.org. Waarde (kleur) Kleurwaarde geeft aan hoe helder of donker een kleur is. Kleuren met een lage waarde zien er donkerder uit. Kleuren met een hoge waarde zijn helderder. Dit is een reeks van vier rode cirkels die van links naar rechts een hogere waarde hebben. Vector-afbeelding Vector-afbeeldingen worden beschreven als een verzameling van lijnen en vormen. Dit is ook de reden waarom clipart-afbeeldingen gewoonlijk beter te schalen zijn dan bitmap-afbeeldingen. WYSIWYG What You See Is What You Get (wat je ziet is wat je krijgt). &kword; is een WYSIWYG-tekstverwerker, dit betekent dat het document er op het scherm, terwijl u er aan werkt, hetzelfde uitziet als wanneer het afgedrukt is op papier. &X-Window; &X-Window; (ook bekend als kortweg X) is noodzakelijk voor &koffice;. Meer informatie over &X-Window; voor &Linux; kunt u hier vinden. &documentation.index;